فوائد و خواص شیر حیوانات
شیر
شیرها به ترتیب شیر مادیان و شتر و ماده خر و گاو و بز شکم را نرم مىکنند.
انفیه و چکاندن شیر الاغ در بینى و گوش جهت رفع یبس آن، بىخوابى، سردرد گرم، درد گوش گرم، سوزش لثه، لوزتین، تقویت و درد دندان/ خوردن آن جهت درمان سل، دق، سرفه و سینه و خونریزى/ حقنه آن جهت اسهال خونى و زخم رحم/
مضر: سردرد
مصلح آن: گلنگبین.
نوشیدن شیر مادیان، محرک اشتها و باه، رفع تشنگى، درمان انواع دق/ گویند اگر هر سال کمى از آن به طفلى که آبله نگرفته بخورانند در آن سال آبله نگیرد و اگر به آبله مبتلا شود تنها به چند دانه آبله مبتلا شود.
دوغ گاوى براى بیرون دادن مراره خوب است.
بهترین شیر براى آدمى شیر پستان زن است.
بهترین شیر نوشیدنى آن است که از پستان بمکند یا همینکه دوشیده شد، بخورند.
اگر با شیر دوشیده حقنه کنید زخمهاى زهدان را علاج مىنماید.
شیر شهوتانگیز است. هر شیر حتى شیر ترش بادزاست.
شیر جوشیده یا شیرى که به وسیله سنگ آهن سرخ شده در آتش گرم کنند حتماً قبضکننده و شکم را بند آورد.
شیر ترش و پخته اسهال زردابى و خونریزى را بند آورد. شیر ترش بىچربى تب دق را قطع مىکند اما باید در حالتى باشد که با اشتها آن را بخورید.
کسى که سم خورده یا از ساس و خربق و تاجالملوک و سایر داروهاى خورنده مسموم شده نوشیدن شیر براى او مفید است.
شیر بسیار خوب آن است که رنگش بسیار سفید و قوامش معتدل باشد و قطرهاش بر ناخن نلغزد و باقى بماند؛ حیوانى که شیر از او مىدوشند از گیاه ارزنده و خوب چریده باشد؛ در شیر مزّه مایل به ترشى و تلخى و تندى یا بوى گند حس نشود؛ باید شیر را همینکه دوشیدند به کار برند و نگذارند تغییر یابد.
نباید پنداشت هر حیوانى که مدت حاملگىاش از مدت باردارى زن بیشتر یا بسیار کمتر باشد، شیرش خوب نیست، اما هرچه نزدیک به این مدت باشد، مناسبتر است. مانند شیر گاو که از سایر شیرها بهتر است.
اگر شیر با عسل نوشیده شود زخمهاى درون را از اخلاط پرمایه پاک گرداند. و به هضم شیر کمک مىنماید.
کسى که شیر مىنوشد، باید بعداً آرام گیرد تا مبادا شیر تباه گردد و بترشد. اما نباید بعد از شیر نوشیدن فوراً خوابید و نباید قبل از آنکه تماماً هضم مىشود غذاى دیگر خورد.
شیر براى کسانىکه خونریزى دارند خوب نیست و براى درون هم بسیار خوب نیست.
شیر در بهاران نسبت به شیر تابستان آبکى است. هرچه تابستان پیش برود شیر غلیظ و پرمایهتر مىگردد. شیر وسط تابستان بهترین است اما ممکن است بعد از نوشیدن به علّت گرما تغییر یابد.
شیر را اگر بر صورت مالند اثرهاى زشت را مىزداید. نوشیدن شیر براى زیبایى رنگ بسیار مفید است. اما گاهى لکههاى سفید در چهره به وجود مىآورد که در این باره شیر شتر بسیار خوب است و بیم لکه آوردن ندارد.
شیر را با شکر بخورید زیرا رنگ صورت را بسیار زیبا کند به ویژه زنان از آن بسیار بهره مىبرند.
شیر فربهکننده است و حتى آب پنیر هم فربهى دهد، چنانکه کسانىکه مزاج گرم و خشک دارند اگر آب پنیر بنوشند و اسهال شوند دلیل چاق شدن آنهاست. زیرا آب پنیر با مزاج آنها سازگار است. خلطهاى بد را به وسیله رطوبتش بیرون ریزد و غذا را از آلایش دور دارد و براى فربهى بخشیدن آمادهتر مىشود. همچنین کسانىکه مزاج گرم و خشک دارند اگر ماست را با ویتامین آهن بخورند بسیار زود فربه مىشوند. آب پنیر را بنوشند یا بر صورت بمالند لکهها و اثرها را از بین مىبرد.
اکثراً از اثر شیر نوشیدن دملهاى بد و آماسهاى تباه و بادکردگى و سرخ شدن پوست و گرى و خارش از بین مىرود به شرطى که نوشنده چیزى در مزاجش نباشد که ضد شیر باشد و شیر را تباه کند و آن را به زرداب تبدیل نماید.
کسانى که ورمهاى داخلى دارند بهتر است از خوردن شیر پرهیز کنند.
شیر عموماً با اعصاب سازگار نیست و براى بیماران عصبى و به ویژه که آن بیمارى سرد و بلغمى باشد خوب نیست.
شیر فراموشى، غم، وسوسه را از بین مىبرد.
شیر براى دندان خوب نیست و آنها را مىخورد و خرد مىکند به ویژه اگر دندان انسان سردمزاج باشد. همچنین لثه را سست مىکند. پس بهتر است بعد از نوشیدن شیر با عسل و سکنجبین مضمضه کنند.
شیر براى بیماران سر درد و سرگیجه خوب نیست.
اگر شیر را در چشم دوشند براى مداواى چشم درد و دفع گزند مواد گرم و ناسازگار که به چشم آیند مفید است و زبرى را از بین مىبرد و براى از بین بردن نقطه خونى مفید است.
اگر شیر با سفیده تخممرغ و روغن خام گل مخلوط کنید و بر چشم درد گذارید بسیار مؤثر است.
در دهان گردانیدن و غرغره کردن شیر داروى خفگىها و آماس زبان کوچک و لوزتین است.
آب پنیر در علاج یرقان مفید است. و زرداب سوخته را ریزش مىدهد. و نیز مخلوط با افتیمون سوداى سوخته را بیرون مىراند.
شیر اشتهاى خوراک مىدهد و تشنگىآور است.
شیر ترش (ماست) بسیار بد گوارش است و خلط خام به وجود مىآورد اما معدهاى که به طور عارضى گرم باشد آن را هضم مىکند.
__________________________________________________
(۱). مخزن الادویه اسرار گیاهان دارویى جانور درمانى- مولف: عقیلى خراسانى- حاجى شریف- به کوشش: احمد مقدم- کاظم- ناشر: شرکت باورداران- حافظ نوین- محدث.